Aydınlatma seçim ve uygulaması (BF4)

Akvaryum bitkilerinin aydınlatılması sağlıklı gelişimleri için en önemli konuların başında gelmektedir. Bitki akvaryumlarının oluşturulmasında en zor adımlardan biri olmasına rağmen akvaryum aydınlatmasnın adımlarımız arasında 4. sırada yer alması yadırganmamalıdır. Öncelikle ne yapmamız gerektiğini tam olarak belirledikten sonra aydınlatma gibi maliyetli ve zahmetli bir aşamaya geçilmesi gerekir. Bu aşamaya kadar nasıl bir akvaryum kuracağımızı kesin olarak kararlaştırdığımıza göre artık bu akvaryuma uygun aydınlatmaya karar vermeye ve bunu uygulamaya geldi sıra.

•   100*40*50 bir akvaryumuma uygun ışıklandırma nasıl olabilir diye sormak yerine 100*40*50 akvaryumumda bakmak istediğim şu tür bitkileri içeren bir kurulum için ışıklandırmayı nasıl sağlayabilirim diye sormak daha doğru olacaktır. Yukarıda da değindiğim gibi uygulanacak tarz ve peyzaj belli olduğuna göre artık bakılacak bitkiler hakkında bulunulabilecek her türlü bilgiye ulaşmak en doğrusu olacaktır. Bitki türleri hakkında bilgi araştırılırken karşınıza genellikle bir aralık çıkacaktır. Orta-yüksek gibi. Burada amaç hızlı gelişim, doğru renklenme ve yaprak şekli gibi olacaksa her zaman o aralığın yüksek ucunu sağlamanız gerekecektir. Bu konuda en basit kural olarak yeşil dışında renkteki bitkilerin, iğne yapraklı bitkilerin ve boy olara tabana çok yakın olan bitkilerin %99 gibi bir genellemeyle en fazla miktarda ışığa (yüksek ve parlak) ihtiyaç duyacak olan bitkiler olduğunu unutmamak gerekir. Genellikle düşük ışık seviyeleri 0,4 w/lt, orta ışık seviyeleri 0,4-0,8 w/lt, yüksek ışık seviyeleri 0,8-1,2 w/lt, parlak ışık seviyeleri ise +1,2 w/lt olarak düşünülebilir. Bu temel bilgi ve üzerine katacağınız araştırmalar neticesinde (http://www.bitkiliakvaryum.com/forum/index.php/topic,904.0.html) kurmayı planladığınız akvaryum için ne güçte bir aydınlatmaya ihtiyacınız olduğuna karar verebileceksiniz.
•  Aydınlatmaya da karar verdiğimize göre şimdi bunu akvaryumun üzerine yerleştirmeye geliyor sıra. Bu aydınlatmayı sağlarken hobicilerin büyük kısmı beceri ve imkânlar doğrultusunda DIY-Kendi yapımları çözümlere yönelmektedirler. Standart akvaryum kapakları asla bitki akvaryumuna (bazı bitki türleri dışında) yeterli gelmeyecektir. Bunlara alternatif olarak son zamanlarda piyasalarda büyük çeşitlilik ve ölçülerde hazır armatürler de bulunmaktadır. Sık karşılaşılan sorunlardan birisi ise aydınlatma ile taban arasındaki mesafede karşımıza çıkıyor. Aydınlatmanın su yüzeyine olan mesafesi ışığın havada kaybedeceği gücün suda kaybedeceği gücün yanında tamamen göz ardı edilebilecek oranda olması nedeniyle çok önem taşımaz. Ancak su yüksekliği dikkate alınması gereken bir konudur. Flüoresan aydınlatma en fazla 45cm mesafede etkili aydınlatma yapabilecektir. Daha yüksek kurulumlarda MH lambalar yada kaliteli reflektörlere sahip daha fazla sayıda flo tüpler neredeyse tek çözüm olarak kalmaktadır. Flüoresan aydınlatmada T5-HO lambalar T8 lambalara göre çeşitlilik/maliyet/güç gibi pek çok konuda artık daha fazla tercih nedeni olmaktadır. Son zamanlarda adından bahsettirmeye başlayan bir başka tercih led aydınlatma ise yüksek kurulum ancak son derece düşük işletme maliyeti ile dikkat çekmektedir.
•   Konu lamba sığdırmak, kapak tasarlamak, hesap/kitap olduğunda önce flo türlerini iyi bilmekle işe başlayabiliriz. T5 lambalar 24W/55cm, 39W/85 cm yada 54W/115cm boylarında, T8 lambalar ise 15W/45cm, 18W/59cm, 25W/75cm, 30W/90cm, 36W/120cm yada 58W/150cm boylarında bulunmaktadır. Metal Halide lambalar kullanılacaksa 30cm yüksekliğe yerleştirildiğinde etkili aydınlatmayı 90cmlik bir yüzeye yayabildiği dikkate alınmalıdır. Ledle uygulanacak aydınlatma ise tamamen bölgesel olacağından burada sadece led sayıları artırılarak ayarlama yoluna gidilecektir. Burada bahsettiğimiz ışık düzeneklerinin çok yüksek aydınlatma gerçekleştirdiğini unutmamak gerekir. Kapağın iyi izole edilmesi gerekir ki dışarıya ortamı rahatsız edici miktarlarda ışık yayılmasın. Bu izolasyonu gerçekleştirirken fan yada soğutucu gibi uygulamalarla akvaryumun üzerinde kalacak olan ısının da uzaklaştırılması/dağıtılması gerekeceği açıktır.
•   Kullanılacak bitki/balık/ölçü türleri tercihi: Bu maddede bu ve daha önceki konulara da atıfta bulunmakta bir kez daha fayda görüyorum. Neticede biraz araştırarak birbirlerine uygun olmayan balık ve bitki türleri, sizin verebileceğiniz ışıklandırmaya uygun olmayan balık ve akvaryum dizaynları, dizaynınıza uygun olup akvaryum ölçülerinizin karşılayamayacağı aydınlatma ihtiyaçları ile karşılaşabilirsiniz. Bu tür konuları her zaman işe koyulmadan önce iyice düşünüp kararlaştırmak gerektiğini göz ardı etmeyelim lütfen.

Genel hatlarıyla, akvaryum bitkilerinin aydınlatılmasına dair süren tartışmaların ardından toparlayacaklarım bu şekilde. Bu konuyla ilgili yeni fikirlerinizi burada paylaşmaya devam edebilirsiniz. Konuya katkılarından dolayı tüm arkadaşlara teşekkür ederim. Gerek görüldüğünde ana konu üzerinde de buradaki tartışmanın devam etmesi durumunda güncellemeler yapılabilir.

Tartışma başlığının tamamına şu adresten ulaşmak mümkün: http://www.bitkiliakvaryum.com/forum/index.php/topic,1182.45.html

Derleyen: Yıldırım Özdemir

Paylaş: